با این 14 روش آبسه دندان و لثه را سریع درمان کنید (روش های دندانپزشکی و خانگی)

آبسه دندان یک کیسه پر از چرک و معمولاً به صورت برآمدگی است که در اطراف دندان یا بر روی بافت لثه شکل می گیرد. این کیسه چرکی برآمده، عفونی است و عفونت آن ناشی از فعالیت باکتری های مضر داخل دهان است و بنابراین منشاء باکتریایی دارد. در واقع خود این مشکل به دنبال بروز انواع بیماری لثه و پریودنتال مخصوص پریودنتیت یا عفونت لثه ایجاد می شود و یکی از علائم این نوع بیماری به شمار می رود. در این مقاله به صورت مفصل درباره این ساختارهای چرکی اطلاعاتی ارائه شده است.

آبسه دندان چیست و چگونه به وجود می آید؟

به نظر می رسد که اصلی ترین علت ایجاد این ساختارهای چرکی فعالیت باکتری های مضر داخل دهان است. اگر دهان و دندان خود را به صورت مرتب تمیز نکنید باکتری ها می توانند در بخش های مختلف دهان تکثیر شده و به سمت دندان ها و بافت های داخل دهانی حمله کنند….. به مرور زمان و با فعالیت بیشتر باکتری ها و ایجاد جرم روی دندان + زیر خطر لثه، عفونت لثه ایجاد شده و یکی از عوارض این عفونت می تواند آبسه های لثه باشد.

علائم آبسه دندان چیست؟

یکی از اصلی ترین علائم آبسه‌دندان در واقع احساس دندان درد یا درد در لثه است. درد معمولا به طور ناگهانی شروع شده و در طول ساعت ها و یا روزهای بعدی شدیدتر می شود. در بعضی موارد درد ممکن است به گوش و گردن نیز سرایت کند و مزمن باشد.

به طور کلی برخی از مهم ترین نشانه ها و علایم آبسه دندان عبارتند از:

• درد در ناحیه آسیب دیده به خصوص هنگام جویدن غذا (غذا به آبسه برخورد کرده و آن را تحریک می کند)
• حساسیت دندان به گرما و سرما
• طعم بد در دهان
• تب
• ناخوش احوالی عمومی بدن
• دشواری در باز کردن دهان
• مشکلات بلع
• بیخوابی

با انواع انواع آبسه دندان بیشتر آشنا شوید

به طور کلی ما 3 نوع آبسه‌ مختلف دندانی داریم:

1. آبسه‌های لثه

 آبسه‌ لثه (یا Gingival) تنها در بافت لثه بروز می کند و بر روی دندان یا لیگامان پریودنتال تاثیر نمی گذارد. این نوع ابسه معمولا ارتباطی به دندان ندارد و شایع ترین نوع است. در بخش های بعدی به طور خاص اشاره کرده ایم که برای آبسه لثه چیکار کنیم و چطور آن را به صورت اصولی درمان کنیم.

2. پریودنتال

 آبسه پریودنتال (یا Periodontal) یک ضایعه چرکی بین دندان و لثه است و با این دو بافت در ارتباط است. این ضایعه هنگامی رخ می دهد که باکتری های موجود در پلاک دندانی بتوانند لثه ها را آلوده کنند. در اثر این بیماری لثه ها ملتهب می شوند.

لثه های آلوده می توانند بافت اطراف ریشه دندان را از پایه دندان جدا کنند. استفاده از آنتی بیوتیک ها در پریودنتیتی که هنوز درمان نشده است می تواند علائم یک آبسه را پنهان کند. گاهی اوقات حتی اگر پریودنت وجود نداشته باشد ، آسیب لثه می تواند به شکل گیری کیسه چرکی پریودنتال منجر شود.

3. آبسه پری اپیکال

آبسه پریاپیکال (یا Periapical abscess) یک عفونت تحتانی است که در اطراف نوک ریشه دندان شکل می‌گیرد. این عفونت معمولاً ناشی از گسترش عفونت از طریق حفره پوسیدگی در دندان و ورود باکتری‌ها به پالپ (عصب و عروق دندان) است.

زمانی که دندان به پوسیدگی مبتلا می‌شود، لایه‌های سطحی دندان (مینا و دنتین) تخریب می‌شوند و باکتری‌ها می‌توانند از طریق این حفره به پالپ وارد شوند. هنگامی که باکتری‌ها وارد پالپ می‌شوند، باعث عفونت و التهاب درون دندان می‌شوند.

با گسترش عفونت در پالپ، سیستم ایمنی بدن فعال شده و باعث تجمع گردش خون و سلول‌های دفاعی در منطقه آسیب دیده می‌شود. این تجمع سلول‌ها و مواد التهابی منجر به ایجاد آبسه پری اپیکال می‌شود. ضایعه پری اپیکال معمولاً به همراه درد، تورم و حساسیت در منطقه اطراف دندان همراه است.

ممکن است آبسه دندان در حین درمان ارتودنسی نیز تجربه شود!

اگر شما به دلیل نامرتبی دندان ها و یا به طر کلی مال اکلوژن تحت درمان ارتودنسی قرار گرفته اید. آبسه های دندانی در حین مدت درمان ارتودنسی دندان نیز ممکن است دیده شوند. این ضایعه به این دلیل ممکن است در دوران ارتودنسی بروز کند که برخی از بیماران نسبت به تمیز کردن دندان های خود پس از نصب بریس ها و سایر وسایل سهل انگاری می کنند.

ارتودنسی ثابت و آبسه ها

از آنجایی که حرکت دندان ها در ارتونسی به وسیله سیم قوس دار ارتودنسی و براکت ها است. در روز های اولیه درمان ارتودنسی ثابت ، بریس ها به دندان ها فشار وارد می کنند و لثه ها ملتهب می شوند. اگر لثه ها ی ملتهب با رعایت بهداشت دهان و دندان بر طرف نشوند و نادیده گرفته شوند، مانده های مواد غذایی باعث تجمع باکتری ها در اطراف بریس شده و ممکن است در نهایت منجر به آبسه دندان شوند. انتخاب بهترین متخصص ارتودنسی نیز میتواند احتمال شکل گیری هرگونه کیسه چرک و عفونی دندان را کاهش دهد.

ارتودنسی متحرک و آبسه ها

علاوه بر دستگاه های ثابت ارتودنسی شامل دیمون، لینگوال، براکت سرامیکی و … دستگاه های ارتودنسی متحرک و ارتودنسی نامرئی نیز میتوانند باعث التهاب لثه و تشکیل آبسه شوند. اگر قالب های متجرک شما متناس با دندان هایتان نباشد احتمال حساس شدن بافت های داخل دهان وجود خواهد داشت.

البته متخصص ارتودنسی شما توصیه های لازم را در مورد زندگی کردن با براکت های ارتودنسی در دهان به شما می دهد. همچنین نحوه مسواک زدن دندان های ارتودنسی شده را نیز حتما به شما یاد می دهد. با رعایت دستورالعمل های ارتودنتیست خود می توانید علاوه بر جلوگیری از پوسیدگی دندان به لبخند زیبا که همان هدف نهایی شما از این درمان است دست پیدا کنید.

درمان آبسه دندان چیست؟

هدف از درمان آبسه دندان از بین بردن عفونت موجود و جلوگیری از بروز عوارض احتمالی در آینده است. به همین منظور مهمترین درمان های عفونت دندان ناشی از آبسه ها عبارتند از:

1. برش و تخلیه آبسه دندان

دندانپزشک شما یک برش کوچک در پوسته آبسه ایجاد می کند تا چرک را تخلیه کند. این برش با تیغ جراحی انجام می شود و تمام چرک داخل آبسه به طور کامل تخلیه خواهد شد. این معمول ترین روش درمان آبسه در دندانپزشکی است.

2. آنتی بیوتیک درمانی

در صورت تخلیه آبسه، برای از بین بردن کامل باکتری ها و عفونت باقی مانده، دندانپزشک ممکن است برای شما آنتی بیوتیک تجویز کند.

3. درمان ریشه دندان (عصب کشی دندان)

درمان آبسه دندان پر اپیکال، اغلب با روش درمان ریشه یا عصب کشی دندان انجام می شود. این آبسه ها ناشی از عفونت پالپ در ریشه دندان هستند، بنابراین برای درمان آن ها باید ریشه دندان درمان شود و یا عصب دندان خارج شود. در روش عصب کشی دندان، پالپ آلوده حذف شده و به جای آن، مواد پرکننده دندانپزشکی قرار داده می شود.

4. کشیدن دندان

گاهی اوقات اگر درمان آبسه انجام نشود یا به تعویق بی افتد احتمال عفونت دندان و یا لق شدن آن بالا می رود. در چنین مواقعی دندان باید کشیده شود زیرا نمی توان دندان را نجات داد.

5. مدیریت درد آبسه دندان

مدیریت درد آبسه دندان ممکن است تا لحظه درمان به شخص مبتلا کمک کند. اما یک مسکن تنها برای کاهش درد استفاده می شود و نمی تواند جایگزین درمان به وسیله یک دندانپزشک باشد. آسپرین ، ایبوپروفن یا تیلنول برای کاهش درد موثر هستند. با این حال برخی از این داروها برای بعضی از بیماران خاص مثل کودکان کم سن و سال نامناسب هستند.

حین دریافت دارو برای مشکل و تسکین درد آبسه دندان خود به اگر جزء گروهای زیر هستید داروهای مشخص شده را مصرف نکنید:

• اگر آسم دارید ایبوپروفن مصرف نکنید.
• اگر زخم معده دارید ایبوپرفن مصرف نکنید.
• آسپرین برای کودکان زیر ۱۶ سال مناسب نیست.
• در صورت بارداری یا شیر دهی از آسپیرین استفاده نکنید.

درمان خانگی آبسه دندان چیست؟

ما همیشه سعی می کنیم که با کمک روش های اصولی دندانپزشکی به از بین بردن و درمان کامل آبسه ها کمک کنیم. اما تا زمان مراجعه به دندانپزشک می توان روش های خانگی ایمن را نیز امتحان کرد. در ادامه برخی از این روش ها را معرفی کرده و نحوه استفاده از آن ها را توضیح داده ایم. 9 روش خانگی زیر را حتما بخوانید.

1. شستشوی دهان با آب نمک ولرم

اگر برایتان سوال است که برای آبسه لثه چیکار کنیم باید بگوییم که آب نمک ولرم سریع ترین روش دم دست است. آب نمک می تواند به تمیز شدن دهان کمک کرده و تا حد زیادی التهاب و تورم را نیز کاهش دهد. استفاده از آب نمک ولرم به عنوان دهانشویه بهترین گزینه پیش روی شما تا درمان کامل آبسه یا تا مراجعه حضوری به کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی است.

2. جوش شیرین

جوش شیرین به راحتی در هر خانه ای در دسترس است و یک گزینه ارزان برای درمان آبسه دندان است. جوش شیرین می تواند پلاک دندانی را از بین برده و به کاهش باکتری های بد داخل دهان نیز کمک کند.

برای کمک به درمان آبسه با جوش شیرین این مراحل را دنبال کنید:

• نصف قاشق غذاخوری جوش شیرین را با یک فنجان که تا نصفه با آب و نمک پر شده مخلوط کنید.
• مخلوط را تا پنج دقیقه در دهان خود بچرخانید.
• پس از 5 دقیقه آن را از دهان خارج کنید
• می توانید این کار را تا دو بار در روز تکرار کنید.

3. اسانس پونه کوهی

روغن یا اسانس پونه کوهی یکی از روغن های ضروری پرکاربرد در آشپزی است. شما می تواند به راحتی آن را از داروخانه ها یا فروشگاه های محصولات غذایی تهیه کنید. روغن پونه کوهی یک آنتی باکتریال و آنتی اکسیدان نسبتا قوی و طبیعی است. ممکن است به کاهش تورم و درد دندان یا آبسه دندان و لثه کمک کند.

نحوه استفاده از اسانس پونه کوهی برای درمان خانگی آبسه دندان

• چند قطره از این اسانس را با یک روغن حامل رقیق کنید
• چند قطره از محلول رقیق شده را روی ناحیه قرار دهید اینکار را با یک پارچه تمیز یا سواب پنبه ای انجام دهید
• اجازه دهید 10 دقیقه محلول رویه ناحیه بماند
• تا سه بار در روز تکرار کنید.

4. کمپرس سرد

کمپرس سرد همیشه یکی از درمان های جانبی دندان درد و یا بیشتر مشکلات دهان و دندان است. این کمپرس به افزایش جریان خون، کاهش درد و فروکش کردن تورم کمک زیادی می کند.

برای کاهش اثرات آبسه دندان به کمک کمپرس یخ این گام ها را دنبال کنید:

• تکه های یخ را در یک حوله خشک قرار دهید.
• کمپرس را روی پوست خود نزدیک ناحیه آسیب دیده نگه دارید.
• کمپرس را می توان هر 15 دقیقه یکبار استفاده کرد
• چند بار در طول روز اینکار را تکرار کنید

5. چای شنبلیله

گیاه شنبلیله مانند بسیاری از گیاهان هم تیره خود دارای خواص ضد باکتریایی است و از قدیم برای بهبود زخم ها و یا کاهش اثر التهابات بدن مورد استفاده قرار میگرفته است.

برای کاهش اثرات آبسه می توانید به این شیوه از چای شنبلیله استفاده کنید:

• 1 فنجان آب را در یک قابلمه یا ظرف کوچک روی شعله گاز قرار دهید.
• 1 قاشق چایخوری چای شنبلیله را آسیاب کرده و درون آب گرم قرار دهید
• اجازه دهید چای کمی رنگ گرفته و خنک شود
• مقدار کمی را با استفاده از پنبه روی ناحیه آسیب دیده بمالید.
• تا سه بار در روز تکرار کنید.

6. اسانس میخک

اسانس میخک از قدیمی ترین روش های کاهش دندان درد بوده و هست. میخک به دلیل داشتن خواص آنتی باکتریال و ضد التهابی واقعا برای بسیاری از مشکلات دهان و دندان مفید است. شما می توانید به راحتی این اسانس را از داروخانه ها یا به صورت آنلاین خریداری کنید.

اگر از فرم اسانس میخک برای درمان آبسه دندان و یا تسکین دندان درد استفاده می کنید، به یاد داشته باشید که حتما بای آن را رقیق کنید (3 تا 5 قطره اسانس در یک اونس روغن حامل).

نحوه استفاده از اسانس میخک برای درمان خانگی آبسه دندان

• بعد از رقیق کردن اسانس آن را با سواب پنبه ای یا یک دستمال تمیز و بدون پرز روی ناحیه درگیر قرار دهید
• اگر مایل به اعمال مستقیم آن نیستند می توانید با یک لیوان آب آن را رقیق کرده و به عنوان دهانشویه استفاده کنید

7. اسانس آویشن

روغن آویشن ضد انگل است و می تواند با باکتری ها مبارزه کرده یا تورم را کاهش دهد. اسانس این گیاه در داروخانه ها یا عطاری ها قابل خریداری است. قبل از استفاده از این اسانس جهت درمان خانگی آبسه دندان حتما آن را رقیق کرده و مطابق با دستورات داخل جعبه از آن استفاده کنید.

روش تسکین درد آبسه با اسانس آویشن

• روغن آویشن را رقیق کنید و با کمک یک سواب یا گوش پاک کن روی ناحیه قرار دهید
• همچنین می توانید اسانس رقیق شده ر همراه با یک لیوان آب به صورت دهانشویه استفاده کنید
• از روغن آویشن تا سه بار در روز استفاده کنید.

8. پراکسید هیدروژن

پراکسید هیدروژن یک داروی عالی برای مبارزه با عفونت لثه باکتریایی است. این ماده می تواند تا حدی پلاک های همچنین می تواند به کاهش پلاک و خونریزی لثه کمک کند.

نحوه استفاده از پراکسید هیدروژن برای درمان آبسه

• یک واحد هیدروژن پراکسید 3 درصد را با یک واحد آب مخلوط کنید
• محلول به دست آمده را به عنوان دهانشویه در دهان بچرخانید
• محلول را به هیچ عنوان قورت ندهید و بعد از استفاده حتما از دهان خارج کنید
• از این روش به صورت محدود در طول روز استفاده کنید

9. استفاده از سایر روغن های گیاهی

در گذشته چیزی مانند خمیر دندان یا دهانشویه های امروزی وجود نداشت. اما مردم با روش های طبیعی به نوعی خمیر دندان و دهانشویه درست می کردند. به عنوان مثال آن ها از عصاره گیاهان یا روغن گرفته شده از آن ها برای ساخت دهانشویه استفاده می کردند.

اعتقاد بر این بود که چرخاندن روغن در دهان یا مالیدن آن به دندان ها سموم را از دندان ها و لثه ها خارج می کند. مطالعات محدود در این خصوص نیز نشان می دهد که این روش ممکن است درمان خوبی برای خونریزی لثه، بوی بد دهان و کاهش باکتری های بد دهان باشد. با این حال، شواهد علمی کافی برای تایید اینکه آیا برای واقعا اینکار در سلامت دهان موثر است یا خیر وجود ندارد.

برخی از روغن های طبیعی که می توانند به درمان خانگی آبسه دندان کمک کنند عبارتند از:

• روغن نارگیل خام
• روغن کنجد
• روغن زیتون

چطور از روغن های گیاهی برای درمان خانگی آبسه دندان کمک بگیریم؟

• 1 قاشق غذاخوری از روغن را در دهان خود بریزید.
• روغن را تا 20 دقیقه در دهانان بچرخانید
• لطفا روغن را قورت ندهید و بعد از استفاده از دهان خارج کنید
• لطفا چرخاندن روغن گیاهی در دهان را در ابتدای صبح و با معده خالی انجام ندهید

10. سیر

سیر واقعا در طب سنتی برای کاهش درد کاربردی است. این ماده نه تنها درد را تسکین می دهد بلکه باعث کاهش باکتری های داخل دهان می شود. اگر شخصی هستید که سابقه حساسیت نسبت به سیر نداشته اید می توانید از سیر برای درمان آبسه لثه و دندان استفاده کنید.

روش استفاده از سیر برای درمان خانگی آبسه دندان چیست؟

به دلیل خاصیت آنتی باکتریال و تقریبا ضدعفونی کننده سیر، می توان از آن به عنوان درمان عفونت لثه در خانه استفاده کرد. روش استفاده به این صورت است:

• سیر را لثه کرده و آن را به حالت خمیری در آورید
• سیره لثه شده که تقریبا خمیری است را روی ناحیه قرار دهید
• چند بار در طول روز اینکار را تکرار کنید

پاسخ به سوالات رایج درباره درمان فوری آبسه دندان