آشنایی با دندانپزشک عمومی و 15 کار مهمی که برای ما انجام می دهد
رشته دندانپزشکی یکی از کاربردی ترین رشته های درمانی در زندگی بشر است که شاغلین آن می توانند تمام مشکلات و مسائل مربوط به دهان، دندان، لثه و حتی استخوان فک‌ها را شناسایی کرده و درمان کنند. از آنجا که سلامت دهان و دندان پلی به سوی سلامت کلی و عمومی بدن است، اهمیت کار دندانپزشکان در هر تخصصی قابل انکار نیست. ما در این مقاله کاری به تخصص های دندانپزشکی نداریم و صرفا تلاش کرده ایم تا در خصوص خدمات و اقداماتی که یک دندانپزشک عمومی به مراجعان ارائه می دهد صحبت کنیم و توضیح دهیم که چرا دندانپزشکان عمومی نقش مهمی در حفظ سلامت دهان و دندان دارند.
دندانپزشکی چیست؟ (کمی درباره این رشته)
دندانپزشکی یا (Dentistry)، شاخه ای از علوم پزشکی است که شامل مطالعه، تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری‌ها، اختلالات و مشکلات حفره دهان، دندان و همچنین مخاط دهان، ساختارها و بافتهای مجاور و مرتبط با دندان (به ویژه در ناحیه فک و صورت) می شود.
گرچه در وهله اول تمرکز این رشته عموماً روی دندان است، اما رشته دندانپزشکی محدود به دندان نیست بلکه بخش هایی از جمجمه و صورت از جمله مفصل گیجگاهی فکی و سایر ساختارهای پشتیبانی کننده، عضلانی، لنفاوی، عصبی، عروقی و تشریحی فک و صورت را نیز شامل می شود.
دندانپزشک عمومی کیست؟
رشته دندانپزشکی شامل زیرشاخه های زیادی است. ولی همه دندانپزشکان؛ ابتدا دوره عمومی دندانپزشکی را می گذرانند و پس از شرکت در آزمون تخصصی میتوانند رشته های تخصصی دیگری مانند ارتودنسی دندان و … را پشت سر بگذارند. به کسانی که مدرک پایه ای و عمومی دندانپزشکی را دارند؛ دندانپزشک عمومی گفته می‌شود.
حدود 70 درصد دندانپزشکان تنها یک دندانپزشک عمومی هستند
درصد کمی از دندانپزشکان تخصص دریافت می کنند. در حقیقت، حداقل در کشوری مانند آمریکا تقریباً 79٪ از کل دندانپزشکان را دندانپزشکان عمومی تشکیل می دهند. این دندانپزشکان تقریبا تمام روشهای دندانپزشکی (به جز روش های پیشرفته دندانپزشکی که نیاز به آموزش، دریافت مدرک تخصصی دارند) را انجام دهند. دندانپزشکان عمومی در خط مقدم اقدامات تشخیصی و پیشگیری برای عموم مردم خدمت می کنند.
این دندانپزشکان می توانند مراحل اولیه بیماری های دهان و دندان را تشخیص داده و بیماری را قبل از پیشرفت درمان کنند. یک دندانپزشک عمومی همچنین تمام تلاش خود را می کند که در نقش یک پیشگیرنده ظاهر شود و با ارائه آموزش های لازم به بیماران و مردم مانع از بروز مشکلاتی همچون پوسیدگی دندان و سایر مشکلات رایج دیگر در آینده شود. در واقع دندانپزشکان عمومی بیشتر بر روی مساله درمان به موقع و پیشگیری تمرکز دارند.
وظایف دندانپزشک عمومی چیست؟
اگر برایتان جای سوال است که دندانپزشکان عمومی به طور روزانه در مطب خود چه اقداماتی برای بیماران و مراجعان خود انجام میدهید میتوانید با خواندن این بخش به پاسخ سوال خود دست پیدا کنید. به طور کلی این دندانپزشکان اقدامات و پروسه های زیر را در مطب های خود برای بیماران انجام می دهند:
- معاینه و تشخیص مشکلات دهان و دندان
- جرم گیری و پاکسازی دندان ها
- پر کردن دندان های پوسیده
- کشیدن دندان
- درمان عفونت های لثه (پریودنتال)
- عصب کشی (اندودنتیک ساده)
- ترمیم دندان های آسیب دیده
- درمان مشکلات بایت و دندان قروچه (با نایت گارد)
- ساخت و نصب پروتزهای متحرک (دندان مصنوعی)
- سفید کردن دندان ها (بلیچینگ)
- فلوراید تراپی
- مشاوره و آموزش بهداشت دهان و دندان
- رادیوگرافی دندان
- سیلانت گذاری برای پیشگیری از پوسیدگی در کودکان
- درمان اضطراری دندان درد یا شکستگی دندان
- درمان های زیبایی ساده مثل لمینت دندان، کامپوزیت دندان و ….
آیا دندانپزشکان عمومی می توانند روش های تخصصی دندانپزشکی را انجام دهند؟
به جز پروسه های رایجی که در بالا نام برده شد، این دندانپزشکان میتوانند روش های پیشرفته تر دندانپزشکی را انجام دهند. اما از آنجا که متخصصان دندانپزشکی چند سال بیشتر از دندانپزشکان عمومی تحصیل کرده اند، بهتر است که برای انجام روش های تحصصی دندانپزشکی مانند ارتودنسی دندان، نصب ایمپلنت دندان، مشکلات پیشرفته لثه و … تنها به متخصصان واجد شرایط اعتماد کرد. در ادامه با مهمترین تخصص های دندانپزشکی آشنا خواهید شد.
متخصص ارتودنسی دندان
متخصص ارتودنسی چند سال اضافه در دانشگاه و محیط های درمانی تحصیل میکند و با رفع ناهماهنگی ها و عدم تراز دندان ها و فک ها با هم میپردازد. این متخصص از دستگاه های متنوعی (ارتودنسی ثابت، ارتودنسی متحرک، ارتودنسی نامرئی و مرئی) برای صاف کردن و اصلاح مشکلات دندانی استفاده میکند. مشکلاتی که این متخصص میتواند با قدرت و مهارت بالا برطرف کند عبارتند از:
- کج بودن دندان ها
- فاصله بین دندان ها
- جلوزدگی یا عقب زدگی فک ها
- ازدحام و شلوغی دندان ها
- کوچک بودن فک
- انواع مال اکلوژن ها
متخصص ترمیمی و زیبایی دندان
ممکن است که یک دندانپزک عمومی بتواند بخشی از وظایف این متخصص را انجام دهد اما ترمیم و اصلاح طرح لبخند به صورت تخصصی تنها از یک متخصص ترمیمی و زیبایی دندان بر می آید. این متخصص برای بهبود طرح لبخند اقدامات زیر را برای بیماران خود انجام می دهد.
- نصب روکش دندان
- نصب ونیر دندان شامل لمینت دندان
- ترمیم تخصصی دندان با انواع مواد پر کننده
- اینله و انله
- بلیچینگ دندان
- افزایش طول تاج
- عمل زیبایی لثه
- و …
متخصص اندودنتیست
ناحیه ای که این متخصص به صورت تخصصی به درمان و یا مدیرت آن می پردازد پالپ دندان یا بافت نرم دندان است. این بخش شامل عروق خونی و عصبی است. متخصصان اندو به صورت تخصصی به درمان ریشه و عصب کشی دندان می پردازند و دندان ها را همچنان به قوت در داخل دهان حفظ می کنند.
سایر متخصصین دندانپزشکی
سایر متخصصانی که بهتر است به جای یک دندانپزشک عمومی به آن ها مراجعه کرد عبارتند از:
- متخصص دندانپزشکی اطفال
- متخصص بیماری های لثه
- متخصص رادیولوژی فک و صرت
- پاتولوژِست دهان فک و صورت
- جراح فک و صورت
- متخصص پروتز و ایمپلنت های دندانی
پاسخ به سوالات رایج
بله در صورت گذراندن دوره های آموزشی و داشتن تجربه کافی، می توان برای انجام ایمپلنت به دندانپزشکان باتجربه مراجعه کرد.
منظور از جراح دندانپزشک معمولا متخصص لثه و جراحی ایمپلنت و جراح دهان فک و صورت و جراح است. این متخصصان بیشتر جراحی های حفره دهان را انجام می دهند. دندانپزشک عمومی از طرفی، تنها جراحی های ساده دندانی مانند کشیدن دندان به روش جراحی را انجام می دهد.