چطور از مکیدن انگشت توسط کودکان جلوگیری کنیم؟ + روش های درمان عوارض آن

ما نگرانی های برخی از والدین که فرزندشان بیش از حد (و در سنین بالاتر) انگشت خود را می‌مکد و یا عادت به جویدن چیزهایی دیگر دارند را کاملا درک می کنیم. چون این موضوع نه تنها ممکن است نشان دهنده مشکلات درونی و عاطفی کودک باشد، که منجر به مشکلات ارتودنسی نامنظمی دندانی و فکی نیز می شود. اگر شما هم فرزندی دارید که با مشکل مکیدن انگشت شست یا اشیاء مواجه است، پیشنهاد می کنیم حتما این مقاله را بخوانید تا درباره چرایی این موضوع و نحوه ترک عادت آن اطلاعات مفیدی به دست بیاورید.

مشکل از کجاست؟ چرا کودکان انگشت خود را می مکند؟

مکیدن انگشت در نوزادان و کودکان خردسال یک مکانیسم طبیعی است که به آنها کمک می کند با احساسات منفی، گرسنگی، استرس و حتی تنهایی مقابله کنند. در واقع، این عادت به عنوان یک رفتار تسکین دهنده عمل می کند و به کودک آرامش می بخشد. مکیدن انگشت، مخصوصاً در سال های ابتدایی زندگی، نه تنها مشکل آفرین نیست بلکه روشی طبیعی برای کودک است تا با شرایط پیرامون خود سازگار شود.

این رفتار باعث می شود که کودک احساس کند همه چیز خوب است یا به سمت بهبود پیش می رود، که منجر به آرامش سریع او می شود. از سوی دیگر، این عادت می تواند فقط از روی سرگرمی نیز باشد. کودک به دلیل نداشتن مشغولیت دیگر، گاهی به مکیدن انگشت مشغول می شود و این کار برای او نوعی تفریح به شمار می آید.

حالت های عادی و غیرعادی مکیدن انگشت

بسیاری از کودکان مکیدن انگشتان خود را به صورت طبیعی و بدون دخالت والدین ترک می کنند. معمولاً کودکان بین ۶ تا ۷ ماهگی یا حداکثر تا سن ۴ سالگی این عادت را پشت سر می گذارند. با این حال، اگر کودک پس از این سنین همچنان به مکیدن انگشتان خود ادامه دهد، ممکن است با مشکلاتی مانند ناهنجاری های دندانی و فکی مواجه شود.

اگر مکیدن انگشت به یک عادت دائمی تبدیل شود، می تواند تأثیرات منفی جدی بر سلامت دهان و دندان ها داشته باشد. به عنوان مثال، کودکانی که پس از سن ۴ سالگی همچنان انگشت خود را می مکند، ممکن است به مشکلات دندانی مانند کراس بایت، اپن بایت، و حتی مشکلات گفتاری مبتلا شوند.

عوارض احتمالی مکیدن شست

مکیدن انگشتان پس از سن ۴ سالگی می تواند مشکلات متعدد مال اکلوژن به همراه داشته باشد. برخی از این عوارض عبارتند از:

1. کراس بایت: نوعی ناهماهنگی بین فک ها که باعث می شود دندان های یکی از فک ها پشت دندان های فک دیگر قرار بگیرد.
2. اپن بایت: شایع ترین عارضه مکیدن انگشت که منجر به ایجاد فاصله بین دندان های فک بالا و پایین می شود، به گونه ای که در هنگام بسته شدن دهان، دندان ها به هم نمی رسند.
3. مشکلات گفتاری: این مشکلات می تواند شامل تشدید صداها، تلفظ نادرست و بیرون آمدن زبان هنگام صحبت کردن باشد.
4. تغییر شکل سقف دهان: مکیدن انگشت به طور مداوم می تواند باعث تغییر شکل و باریک شدن سقف دهان شود.
5. مشکلات جویدن و تغذیه: تغییر در ساختار فک و دندان ها ممکن است باعث مشکلاتی در جویدن غذا و در نتیجه سوء تغذیه شود.
6. کاهش اعتماد به نفس: کودکانی که عادت به مکیدن انگشت دارند، ممکن است در محیط های اجتماعی احساس خجالت کنند و این امر می تواند به کاهش اعتماد به نفس آنها منجر شود.

چطور مشکل مکیدن انگشت توسط کودکان را مدیریت کنیم؟

۱. پستانک ارتودنسی بخرید

پستانک های ارتودنسی به گونه ای طراحی شده اند که مکیدن آنها کمترین آسیب را به دندان ها و فک کودک وارد می کند. برخلاف پستانک های معمولی، پستانک های ارتودنسی فشار زیادی به ساختار دندان ها و لثه های کودک وارد نمی کنند و از ایجاد مشکلاتی مانند کج شدن دندان ها یا مشکلات فکی جلوگیری می کنند. این پستانک ها به عنوان یک جایگزین مناسب برای مکیدن انگشت می توانند از ایجاد عادات نادرست در کودک جلوگیری کرده و به سلامت دندان های او کمک کنند. به همین دلیل توصیه می شود از سنین پایین از این نوع پستانک ها استفاده شود تا تأثیرات منفی مکیدن انگشت به حداقل برسد.

۲. تشویق کودک

تشویق کودک هنگام انجام رفتارهای مثبت می تواند تاثیر زیادی بر ترک عادت های نامطلوب مانند مکیدن انگشت داشته باشد. هر زمان که کودک به فعالیت های دیگری مشغول است و انگشت خود را نمی مکد، با تشویق های کلامی یا حتی دادن یک آغوش گرم به او نشان دهید که رفتار او مورد تأیید است. این روش باعث می شود که کودک به جای مکیدن انگشت، به انجام رفتارهای مثبت دیگر علاقه مند شود. همچنین، تشویق مداوم به تقویت ارتباط مثبت بین کودک و والدین کمک می کند و کودک را از تکرار عادات نامطلوب بازمی دارد.

۳. جایزه دادن

تشویقی های کوچک و قابل لمس می توانند انگیزه کودک را برای ترک عادت مکیدن انگشت افزایش دهند. مثلاً می توانید برای هر روزی که کودک این عادت را کاهش داده یا متوقف کرده است، به او یک جایزه کوچک مانند یک برچسب یا اسباب بازی بدهید. جایزه دادن باعث می شود کودک بفهمد که ترک این عادت برایش مزایای ملموس به همراه دارد. این روش نه تنها برای ترک مکیدن انگشت مؤثر است، بلکه به تقویت رفتارهای مثبت در آینده نیز کمک می کند. البته جایزه باید متناسب با سن و علاقه کودک باشد تا او به ادامه رفتار مثبت تشویق شود.

۴. شناسایی عوامل محرک

برای اینکه بتوانید به کودک خود در ترک مکیدن انگشت کمک کنید، ابتدا باید بفهمید چه عواملی او را به این کار وادار می کند. آیا این واکنشی به استرس، تنهایی یا خستگی است؟ گاهی کودک برای آرامش یا مقابله با موقعیت های نگران کننده به مکیدن انگشت پناه می برد. با شناسایی این عوامل و کمک به مدیریت احساسات کودک، می توانید این عادت را راحت تر از بین ببرید. مثلاً اگر کودک هنگام خستگی یا تنهایی انگشت خود را می مکد، می توانید به جای آن به او فعالیت های دیگری پیشنهاد دهید که حواس او را پرت کند.

۵. یادآوری مهربانانه

اگر کودک بدون توجه انگشت خود را می مکد، می توانید با یادآوری های مهربانانه او را از این کار بازدارید. به جای سرزنش یا تمسخر، با آرامش و ملایمت به او بگویید که بهتر است انگشت خود را از دهانش بیرون بیاورد. این نوع یادآوری ها بدون ایجاد استرس یا فشار اضافی می تواند تأثیر بیشتری داشته باشد. سرزنش و انتقاد ممکن است کودک را به ادامه این عادت ترغیب کند یا احساس شرمندگی در او به وجود بیاورد، اما یادآوری مهربانانه او را تشویق می کند که به جای آن، رفتار دیگری را جایگزین کند.

6. مراجعه به متخصص ارتودنسی

در صورتی که تلاش های والدین برای ترک این عادت نتیجه ای نداشته باشد، مراجعه به متخصص ارتودنسی توصیه می شود. متخصص ارتودنسی می تواند با استفاده از روش های مختلف، به کودک و والدین کمک کند تا این عادت متوقف شود. علاوه بر این، او می تواند وضعیت دندان ها و فک کودک را بررسی کند و در صورت نیاز، درمان های لازم را برای جلوگیری از مشکلات جدی تر آغاز کند.

ارتودنسی در پیشگیری از مشکلات مکیدن انگشت چه نقشی دارد؟

ارتودنسی نه تنها به رفع مشکلات مکیدن انگشت کمک می کند، بلکه از بروز ناهنجاری های بیشتر در آینده نیز جلوگیری می کند. اگر کودک پس از سن ۴ سالگی همچنان به مکیدن انگشت ادامه دهد، متخصص ارتودنسی می تواند ابزارهایی مانند گاردهای دندانی یا پلاک های مخصوص را به کار بگیرد تا به ترک این عادت کمک کند. این ابزارها به تدریج کودک را از مکیدن انگشت منصرف کرده و به تنظیم بهتر دندان ها و فک او کمک می کنند.

پاسخ به پرسش های متداول