اپن بایت: ازعلل و علائم تا نحوه اصلاح آن با ارتودنسی و شاید جراحی فک

اگر بین دندان های جلویی فک بالا و پایین شما، (حتی با وجود بسته بودن دهان)، فاصله وجود دارد، شما با نوعی مال اکلوژن و ناهنجاری دندانی به نام اپن بایت مواجه هستید. این عارضه در بین کودکان و بسیاری از بزرگسالان نیز نسبتا شایع است و در صورت عدم درمان به موقع با ارتودنسی دندان، می تواند مشکلات جدی برای شما ایجاد کند. به طوری که در بزرگسالی باید برای درمان آن هزینه ارتودنسی و جراحی بیشتر و زمان زیادی صرف کنید. با این عارضه، علل آن و نحوه درمانش در این مقاله بیشتر آشنا خواهید شد.

اپن بایت چیست؟

در حالت عادی فک های ما با هم تراز هستند و به خوبی روی همدیگر قرار می گیرند. زمانی که فک ها حالت نرمالی داشته باشند وقتی ما دهان خود را ببندیم هیچ فاصله ای بین دندان های فک بالا و پایین در جلو وجود ندارد. اما در عارضه اپن بایت (open bite) فک ها با هم تراز نیستند و زمانی که دهان ها بسته می شود، بین دندان های جلویی هر دو فک فاصله وجود دارد. به تصویر زیر نگاه کنید تا متوجه شوید که ناهنحاری اپن بایت به چه صورت است.👇

این عارضه چه علائمی دارد؟

افرادی که از این مشکل رنج می برند ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:

• مشکل گفتاری، یا دشواری در ادای صحیح برخی کلمات
• مشکل در جویدن مواد غذایی و در نتیجه بروز مشکلات گوارشی
• تاثیر گذاشتن روی فرآیند بلع و اختلال در آن
• تاثیرگذاری رو تولید و ترشح جریان بزاق و کنترل آن
• قرار گرفتن زبان در موقعیت های نامناسب
• به جز این ممکن است موجب دندان قروچه و یا وارد شدن فشار بیش از حد به دندان ها شود زیرا فک ها با هم تراز و هماهنگ نیستند و روی هم نیروهای نامنظمی اعمال می کنند

علت اپن بایت چیست؟

+ برخی عادات نادرست (ارادی و غیرارادی)

گاهی اوقات ممکن است بر اثر عوامل اکتسابی افراد دچار اپن بایت شوند. برای مثال مکیدن انگشت شست یا شیشه شیر برای یک مدت طولاتی (در سنین بیش از 4 سالگی) می تواند این عارضه را ایجاد کرده یا تشدید شود. همچنین تنفس دهانی (تنفس از دهان به جای بینی) و رفلاکس بلع اشتباه (وارد کردن فشار از زبان به دندان های جلو حین قورت دادن لقمه) از دیگر علل ایجاد اپن بایت یا نیش باز هستند.

انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA) در این خصوص اعلام کرده که اگر تا پیش از درآمدن دندان های دائمی عاداتی مانند تنفس دهانی، مکیدن انگشت یا رفلاکس بلع اشتباه ترک نشود احتمال ایجاد اپن بایت شدت خواهد گرفت. بنابراین والدین باید حتما حواسشان به این مساله باشد.

+ ژنتیک و نقایص مختلف رشد

در برخی موارد نادر اوپن بایت ژنتیکی است و مقصر، ژن هایی هستند که از والدین و نیاکانمان به ما می رسد. این ژن ها نحوه قرار گیری فک ها در صورت و موقعیت آن ها به هم را مشخص می کند. رشد نامناسب فک ها و دندان ها در دوره رشد نیز از دیگر علل ایجاد نیش باز هستند.

صدمه، آسیب و تروما به صورت

گاهی اوقات ضربات وارد شده به صورت و فک می تواند باعث جابجایی فک ها و یا بروز مال اکلوژن های مختلف شود. بر اثر برخی از این آسیب ها ممکن است بایت دهان در جلو باز شود و بین دندان های شخص (مخصوصا در کودکان) حین بسته شدن دهان فاصله بی اندازد.

درمان اپن بایت چیست؟

درمان این عارضه می تواند کمی پیچیده و چالش برانگیز باشد. زیرا ماهیت آن نسبت به سایر ناهنجاری های فکی و دندانی متفاوت است. بسته به سن و سال بیمار، روش درمان اپن بایت می تواند متفاوت باشد.

به عنوان مثال، در سنین پایین، افرادی که از این ناهنجاری فکی رنج می برند با استفاده از دستگاه های ارتودنسی ثابت، می توانند درمان شوند. زیرا فک در سنین پایین هنوز در حال رشد است و با دستگاه های ثابت و فانکشنال بهتر هدایت می شود. با افزایش سن درمان تنها با دستگاه های ارتودنسی ثابت میسر نیست و باید بسته به شدت مشکل جراحی فک یا ارتوسرجری و جراحی ارتوگناتیک نیز صورت بگیرد. زیرا فک در سنین بالا از رشد ایستاده و تنها با جراحی قابل هدایت و اصلاح است.

درمان اپن بایت را از کجا شروع کنیم؟

اولین خط درمان این عارضه مراجعه به موقع به متخصص ارتودنسی است. این متخصص قادر است عارضه و شدت آن را مشخص کند. اگر شخص در سنین پایین و در کودکی بود با کمک دستگاه های ارتودنسی درمان شروع می شود اما اگر بیمار سن بالا بود متخصص ارتودنسی با همکاری یک جراح فک در مجموع اقدام به درمان اپن بایت می کنند.