8 روش درمان دندان قروچه را بهتر بشناسید
با وجود اینکه عوامل مختلفی باعث تحلیل مینای دندان می شود اما هیچکدام از این ها، تاثیرشان به اندازه دندان قروچه یا براکسیسم نیست. نزدیک به 20 تا 30 درصد افراد جامعه از این مشکل رنج می برند و به دنبال آن، با تعداد زیادی مشکلات مرتبط با دهان و دندان مانند تحلیل لثه، تحلیل مینای دندان، از دست رفتن دندان و …. مواجه می شوند. آنچه در این مقاله می خوانید تعریف این معضل، علل، علائم و نحوه درمان آن است.
دندان قروچه چیست و چه عللی دارد؟
دندان قروچه یا براکسیزم (Bruxism ) بیماری نیست اما یک عادت فیزیکی مخرب است که در آن یک شخص به صورت عمد یا کاملا غیر عمد در خواب یا بیداری دندان های خود را به هم میساید. اگر این معضل در طول روز از شخصی سر بزند احتمالا علتش تنش روانی (مثلا تجربه استرس و فشار یا عصبانیت) است و اگر در طول شب چنین مشکلی تجربه شود نیز می تواند ناشی از ناهماهنگی دندان و فکی باشد.
علائم دندان قروچه چیست؟
بسیاری از افراد ممکن است متوجه نباشند که دندان های خود را حین استرس، تحمل فشار، در خواب و یا به دلیل ناهماهنگی دندانی و فکی به هم میسابند. بنابراین ممکن است این افراد از چگونگی دندان قروچه خود آگاه نباشند.
اگر شما هم جزء این افراد هستید یا فرزندتان هر کدام از این علائم را دارد شک نکنید که دست کم در طول شب با مشکل به هم خوردن دندان ها یا سایش آن ها مواجه هستید:
- صدا دادن دندان ها در طول خواب یا حین تجربه استرس و عصبانیت
- لق شدن دندان یا دندان ها
- صاف شدن لبه دندان ها یا سطوح جونده آن ها
- فرسوده شده یا تحلیل رفتن مینای دندان
- تغییر رنگ دندان ها به زرد
- افزایش حساسیت دندان
- درد فک و صورت
- سفت شدن یا خسته شدن بیش از حد عضلات صورت
- گوش درد
- سردرد مزمن در گیجگاه
- زخم شدن مکرر داخل دهان
- عدم بسته یا باز شدن کامل دهان
به محض مشاهده یا احساس هر کدام از این علائم در خود یا فرزندانتان می توانید به یک دندانپزشک عمومی، متخصص دهان، فک و صورت و یا حتی یک مخصص ارتودنسی مراجعه کنید.
درمان دندان قروچه چیست؟ چطور آن را متوقف کنیم؟
برای مدیریت و متوقف کردن دندان قروچه روش های مختلفی وجود دارد. ما براکسیسم را می توانیم با اقداماتی در خانه متوقف کنیم اما اغلب اوقات برای مدیریت و توقف کامل آن باید از یک دندانپزشک یا یک متخصص ارتودنسی خوب کمک بگیریم.
چند روش ساده خانگی برای متوقف کردن یا درمان دندان قروچه عبارتند از:
- کاهش یا قطع مصرف غذاها و نوشیدنی های کافئین دار
- قطع کامل مصرف الکل و نوشیدنی های الکی به واسطه اینکه براکسیسم با وجود این نوشیدنی ها بدتر می شود.
- اجتناب از جویدن آدامس زیرا به بیشتر شدن فشار و تنفش بر عضلات صورت منجر می شود.
- ریلکس کردن فک با گرما و رطوبت پیش از خواب
- مدیریت سطح استرس
- آموختن نحوه صحیح کنترل احساسات
در نظر گرفتن درمان های ارتودنسی دندان
چنانچه با روش های خانگی نتوان به درمان براکسیسم کمک کرد، باید به متخصص ارتودنسی مراجعه شود. زیرا اغلب اوقات عدم تراز دندان ها می تواند موجب دندان قروچه شود یا دست کم تاثیر آن را بیشتر کند.
در واقع اگر دندان ها مرتب نباشند و یا فک ها در موقعیت طبیعی و منظم نسبت به هم قرار نداشته باشند، اغلب دندان ها (مخصوصا دندان های خلفی) دچار ساییدگی شدید می شوند زیرا نیروی لازم برای جویدن به صورت غیرهماهنگ روی دندان ها تاثیر میگذارد.
اگر شخص دندان قروچه داشته باشد و همزمان دندان هایش نامرتب بوده یا فک هایش ناهماهنگ باشند، بدون شک آسیب هایی که به دنبال براکسیزم به دندان ها وارد می شود بسیار بیشتر از زمانی است که دندان ها مرتب هستند. با منظم شدن دندان به کمک دستگاه های ارتودنسی ثابت و محرک و یا حتی انجام جراحی فک می توان تا حد زیادی تاثیرات مخبر به هم ساییده شده دندان ها را کاهش داد و یا به طور کامل متوقف کرد.
نایت گارد یا محافظ دندانی
نایت گارد یک محافظ دهانی است که به طور خاص برای افرادی که دچار دندان قروچه یا براکسیسم هستند، طراحی شده است. این وسیله از مواد نرم یا سخت ساخته می شود و بین دندان های بالا و پایین قرار می گیرد تا فشار ناشی از دندان قروچه را جذب کند و از ساییدگی یا شکستگی دندان ها جلوگیری کند. هنگام شب که براکسیسم معمولاً به طور ناخودآگاه رخ می دهد، نایت گارد به عنوان یک مانع عمل می کند، و در نتیجه از آسیب به دندان ها، مینای دندان و حتی از بروز دردهای فکی و سردردهای ناشی از تنش جلوگیری می شود.
برای استفاده از نایت گارد، ابتدا باید آن را به خوبی در دهان قرار دهید و مطمئن شوید که محکم و راحت است. نایت گاردهای سفارشی، که توسط دندانپزشک بر اساس قالب دهان فرد ساخته می شوند، بهترین تناسب و راحتی را دارند بنابراین توصیه می شود برای سفارش نایت گارد مستقیما به یک دندانپزشک مراجعه کنید.
نایت گارد باید هر شب استفاده شود و پس از هر بار استفاده شسته و تمیز گردد تا از تجمع باکتری ها جلوگیری شود. همچنین، به مرور زمان و با توجه به ساییدگی های احتمالی، نیاز به تعویض پیدا می کند، بنابراین باید نایت گارد خود را به صورت دوره ای توسط دندانپزشک بررسی کنید.