منظور از دندان اضافی در ارتودنسی چیست؟
دندان اضافی در ارتودنسی یک موضوع جذاب و البته چالش برانگیز است که گاهی اوقات ظاهر زیبای دندان ها را تحت تأثیر قرار می دهد. این وضعیت به وجود یک یا چند دندان بیشتر از حد معمول اشاره دارد که می تواند باعث ناهماهنگی در چینش دندان ها، بروز مشکلات عملکردی و حتی درد شود. شناسایی و مدیریت صحیح این مسئله نه تنها ظاهر لبخند شما را بهبود می بخشد بلکه از مشکلات طولانی مدت جلوگیری می کند. در این مقاله، دلایل، اثرات و راه های درمان این عارضه را بررسی خواهیم کرد.
منظور از دندان اضافی چیست و چرا رخ می دهد؟
دندان اضافی، که با اصطلاح دندانپزشکی “هایپردنشیا یا هایپردنتیا” شناخته می شود، وضعیتی است که تعداد دندان ها در دهان بیش از حد طبیعی است. تعداد طبیعی دندان ها در بزرگسالان ۳۲ عدد و در کودکان ۲۰ عدد است؛ اما در افراد مبتلا به این عارضه، یک یا چند دندان دیگر در دهان مشاهده می شود. این دندان ها ممکن است در هر قسمتی از دهان رشد کنند، اما شایع ترین محل آن ها ناحیه قدامی فک بالا است.
هایپردنشیا به دلایل مختلفی بروز می کند که عمده ترین آن ها عوامل ژنتیکی است. اگر یکی از اعضای خانواده شما دارای این مشکل بوده است، احتمال بیشتری وجود دارد که شما نیز به آن مبتلا شوید. علاوه بر این، شرایط محیطی، بیماری های خاص مانند سندرم گاردنر، و ناهنجاری های مادرزادی نیز می توانند در بروز این وضعیت نقش داشته باشند.
چند نوع هایپردنشیا داریم؟
این وضعیت می تواند به 2 صورت زیر بروز کند:
1. تک دندان اضافه
این نوع، شایع ترین حالت هیپردنتیاست و معمولاً تنها یک دندان اضافه در دهان دیده می شود. این دندان ممکن است در موقعیت غیرعادی رشد کند و باعث جابه جایی دندان های مجاور شود. در اغلب موارد، این دندان ها کوچک تر از اندازه طبیعی بوده و ممکن است شکل غیرعادی داشته باشند.
2. چندین دندان بیشتر
در برخی موارد نادر، افراد ممکن است بیش از یک دندان اضافی داشته باشند. این وضعیت معمولاً با شرایط جدی تر ژنتیکی یا سندرم ها همراه است. حضور چندین دندان بیشتر می تواند به شلوغی شدید دندان ها، مشکلات گفتاری و دشواری در جویدن غذا منجر شود.
اثرات دندان اضافی بر سلامت دهان و دندان چیست؟
هایپردنشیا دست کم 3 تاثیر عمده بر حفره دهان دارد:
1. ایجاد ناهماهنگی در دندان ها
دندان های بیشتر معمولاً باعث نامرتب شدن چینش طبیعی دندان ها می شوند. این ناهماهنگی می تواند به بایت غیرطبیعی، فشار بیش از حد به برخی دندان ها و حتی آسیب لثه ها منجر شود. علاوه بر این، زیبایی لبخند فرد نیز تحت تأثیر قرار می گیرد و ممکن است اعتمادبه نفس او کاهش یابد.
2. افزایش خطر پوسیدگی دندان
وجود دندان اضافی باعث می شود که نقاط بیشتری برای تجمع پلاک و باکتری در دهان ایجاد شود. این موضوع، به ویژه اگر دسترسی به دندان های بیشتر دشوار باشد، خطر پوسیدگی و بیماری های لثه را افزایش می دهد. همچنین، شست و شو و مسواک زدن این نقاط سخت تر است و باعث تجمع مواد غذایی در اطراف آن ها می شود.
3. مشکلات گفتاری و جویدن
دندان اضافی ممکن است به مشکلات عملکردی مانند دشواری در گفتار یا جویدن منجر شود. این دندان ها می توانند به زبان یا گونه ها فشار وارد کنند و نحوه حرکت زبان در دهان را تحت تأثیر قرار دهند. اگر دندان اضافی در مناطق حیاتی رشد کند، ممکن است برای فرد ناراحتی های مزمن ایجاد کند.
هایپردنشیا چطور تشخیص داده می شود؟
تشخیص این وضعیت معمولاً در معاینات منظم دندانپزشکی انجام می شود. با استفاده از تصویربرداری اشعه ایکس، متخصصان می توانند وجود هایپردنشیا، محل دقیق آن ها و تأثیر احتمالی شان بر دندان های مجاور را ارزیابی کنند. این تشخیص دقیق به دندانپزشک کمک می کند تا برنامه ای مناسب برای درمان شما تدوین کند.
روش های درمان هایپردنشیا چیست؟
جراحی برای حذف دندان اضافی یک روش درمانی رایج برای مدیریت هیپردنتیا است که با هدف بهبود تراز دندان ها و جلوگیری از عوارض بیشتر انجام می شود. این جراحی معمولاً به عنوان راه حل اصلی در مواردی که هایپردنشیا باعث ناهماهنگی، درد یا مشکلات عملکردی می شود، توصیه می گردد.
فرآیند جراحی دندان ها معمولاً تحت بی حسی موضعی انجام می شود تا بیمار احساس راحتی داشته باشد. در برخی موارد پیچیده تر، ممکن است بیهوشی عمومی نیز مورد استفاده قرار گیرد، به ویژه اگر هایپردنشیا در موقعیت های عمیق یا دشوار قرار داشته باشد.
مراحل جراحی حذف هایپردنشیا
ابتدا دندانپزشک یا جراح دهان وضعیت دندان بیشتر را از طریق عکس برداری با اشعه ایکس بررسی می کند تا محل دقیق، اندازه، و تأثیر آن بر سایر دندان ها مشخص شود. در روز جراحی، برشی کوچک در لثه ایجاد می شود تا به دندان اضافی دسترسی پیدا کنند. سپس، دندان با دقت از محل خود برداشته شده و ناحیه مورد نظر بخیه زده می شود. این جراحی اغلب سریع است و بسته به محل و تعداد دندان ها، ممکن است تنها ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول بکشد.
مزایای حذف دندان اضافی چیست؟
درمان هایپردنشیا فضای لازم را برای تنظیم مجدد دندان های طبیعی فراهم می کند. این اقدام به جلوگیری از فشار ناخواسته به دندان های مجاور و کاهش خطر بروز بیماری های لثه یا پوسیدگی دندان کمک می کند. علاوه بر این، با رفع ناهماهنگی دندان ها، امکان استفاده بهتر از درمان ارتودنسی فراهم شده و نتایج بهتری حاصل می شود.
نقش ارتودنسی در درمان دندان اضافه چیست؟
پس از حذف هایپردنشیا، ارتودنسی می تواند به تنظیم مجدد دندان ها کمک کند. با استفاده از براکت ها یا الاینرهای شفاف، دندان پزشک می تواند دندان ها را به موقعیت صحیح بازگرداند و لبخندی زیبا و عملکردی به شما هدیه دهد.
پرسش های متداول درباره هایپردنشیا در ارتودنسی
خیر، بسته به محل و تأثیر دندان اضافی بر سایر دندان ها، ممکن است برخی از آن ها نیاز به حذف نداشته باشند. دندانپزشک تصمیم نهایی را می گیرد.
این جراحی معمولاً بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول می کشد و به طور کلی با حداقل درد و عوارض همراه است.
بله، هیپردنتیا اغلب به عوامل ژنتیکی مرتبط است و در خانواده ها به ارث می رسد.
خیر، پس از حذف دندان ها، امکان رشد مجدد آن وجود ندارد.