هرچیزی که باید درباره یک متخصص ارتودنسی بدانید (از شرح وظایف تا ویژگی ها)
اگر دندانهای شما ناهماهنگ یا نامرتب هستند، احتمالاً میدانید که باید به یک متخصص ارتودنسی دندان مراجعه کنید. با این حال، شاید هنوز به طور کامل با این متخصص و مجموعه مهارتها یا وظایف او آشنا نیستید. اگر چنین است، حتما این مقاله را بخوانید. در این نوشتار ما شما را با دکتر ارتودنسی، کارهایی که برای مراجعان انجام میدهد و همچنین تفاوتش با سایر دندانپزشکان و متخصصان دیگر نیز آشنا خواهیم کرد. در نهایت با توضیح نکاتی، به شما کمک خواهیم کرد که بهترین متخصص ارتودنسی در تهران، کرج یا هر شهری که در آن زندگی می کنید را بهتر پیدا کنید.
ارتودنسی دندان چیست؟
لازمه معرفی یک متخصص که در زمینهای مهارت، دانش یا تخصص دارد، آشنایی با رشته تخصصی او است. به عنوان کسی که نیاز به درمان ارتودنسی دندان دارید، ابتدا بهتر است که با تعریف ارتودنسی دندان آشنا شده و در حد کافی بدانید این رشته چیست و چگونه به شما کمک میکند تا لبخند زیباتر و سالمتری داشته باشید.
ما در مقالهای به صورت کامل و شفاف در خصوص این رشته دندانپزشکی اطلاعاتی برای مراجعان و بیماران نوشتهایم که بهتر است پیش از وارد شدن به مبحث اصلی، آن را در صفحه (ارتودنسی دندان) مطالعه کنید. اما اگر وقت کافی ندارید، میتوانید به این تعریف کوتاه و خلاصه بسنده کنید:
“ارتودنسی دندان یکی از تخصصهای مهم در حوزه دندانپزشکی است که به اصلاح ناهنجاریهای فکی و دندانی و همچنین اصلاح نامنظمی یا نامرتبی های دندانها میپردازد. این رشته از دندانپزشکی، شامل استفاده از ابزارها و تکنیکها و مراحل مختلف درمانی است. هدف اصلی ارتودنسی دندان، اصلاح و بهبود موقعیت، ظاهر و عملکرد دندانها و فکها برای بهبود طرح لبخند، ظاهر صورت و در نهایت بهبود کیفیت زندگی افراد است.“
متخصص ارتودنسی دندان کیست؟
متخصص ارتودنسی دندان یا دکتر ارتودنسی شخصی است که بعد از اتمام دوره عمومی دندان پزشکی، در دانشگاه، آموزشهای ویژهای را در زمینه ارتودنسی دندان به مدت 3 تا 4 سال (به صورت تئوری و بالینی) گذرانده است. کار این متخصص در وهله اول پیشگیری و سپس تشخیص و اصطلاح نامنظمیهای دهان، دندان و صورت است.
این متخصص طیف گستردهای از روشهای درمانی را برای صاف كردن دندانهای كج، رفع مشکلات بایت و تراز كردن صحیح فکها بکار میبرد و در طراحی یا اصلاح طرح لبخند نقش بسیار مهمی ایفا میکند.
کار اصلی یک متخصص ارتودنسی چیست؟
در حالی که متخصصان ارتودنسی در درجه اول به خاطر صاف كردن (رفع نامرتبی و نامنظمی) دندانها معروف هستند، اما آنها میتوانند مشکلات و درد ناشی از بایت نادرست دندان، عادات نامناسب کودکی مانند مکیدن انگشتان و حتی برخی از انواع آپنه خواب را نیز برطرف کنند.
(بایت دندان اشاره به هماهنگی و روی هم قرار گرفتن دندانهای فک بالا و پایین نسبت به هم دارد. در حالت عادی دو فک با هم همپوشانی دارند و تنها فک بالا کمی از فک پایین جلوتر است. هر حالتی به غیر از این، میتواند یک مشکل در بایت را نشان دهد).
مشکلاتی که یک ارتودنتیست اصلاح میکند کدامند؟
یک ارتودنتیست یا همان متخصص ارتودنسی دندان، مشکلات عمده زیر که تحت عنوان مال اکلوژن شناخته میشوند را برطرف میکند:
- اوربایت (جلوزدگی بیش از اندازه فک بالا نسبت به فک پایین)
- آندربایت (جلوزدگی فک پایین نسبت به فک بالا)
- اپن بایت (وجود فاصله بین دندان های فک بالا و پایین حین بسته شدن دهان)
- کراس بایت (داخل یا خارج بودن یک یا دو طرف یکی از فکها نسبت به فک دیگری)
- اورجت یا دیپ بایت (نوعی اوربایت شدید است)
سایر مشکلاتی که توسط این دکتر ارتودنسی اصلاح میشوند عبارتند از:
- کرادوینگ یا شلوغی و ازدحام دندانها
- وجود فاصله بین دندان ها
- کوتاه یا بلند بودن دندانها
- دندان نهفته (معمولا دندان نیش نهفته و دندان عقل نهفته)
- کمک به درمان شکاف کام و شکاف لب
- ….
روش کار یک متخصص ارتودنتیست چیست؟
+ مشاوره، ارزیابی و تشخیص اولیه
در اغلب موارد، افراد با مراجعه به یک دندانپزشک عمومی و با تشخیص مشکلات عدم هماهنگی دندانها، آنها را به یک متخصص ارتودنسی خوب ارجاع میدهد. البته افراد میتوانند بدون مراجعه به دندانپزشک عمومی، مستقیما به مطب ارتودنتیست مراجعه کنند. ارتودنتیست طی یک جلسه، شخص را معاینه کرده و پس از ارزیابیهای لازم با مشاهده کردن دندانها و فک مشکل شخص را تشخیص میدهد.
+ تشخیص تخصصی و روش های درمان
سپس برای قطعی شدن تشخیص، با کمک اشعه ایکس از دندانها و فک مراجع تصاویری تهیه میکند تا به طور قطع مشکل را تشخیص داده و درمان های متناسب با آن را پیاده کند. طی همین جلسه، هر آنچه که باید برای طول درمان بدانید (از جمله هزینه ارتودنسی، مدت زمان ارتودنسی یا طول دوره درمان، روش بکار رفته برای شما، ملاحظات دوره درمان و …) را کاملا توضیح خواهد داد.
+ ویزیت های منظم دوره ای، تنظیم دستگاه ها و نظارت بر روند درمان
متخصص سپس مراحل ارتودنسی را با نصب بریسها آغاز میکند و به مراجع خواهد گفت که طی جلسههای منظم دورهای (مثلا هر 1 ماه یکبار) باید به مطبش بازگردد. طی هر جلسه ویزیت، بیمار ارزیابی شده و میزان پیشرفت درمان زیر نظر گرفته میشود. بریسها و اجزای آن نیز در طی جلسه ویزیت تنظیم میشود.
انواع روش ارتودنسی بکار رفته توسط متخصص ارتودنسی دندان
برای اینکه دندانها و فک در موقعیت ایدهآل یا نرمالی قرار بگیرند، یک متخصص ارتودنسی دندان از روشهای مختلفی استفاده میکند. به طور کلی دو روش اصلی برای اصلاح نامنظمیهای دندان وجود دارد. اولی را ارتودنسی ثابت و دومی را ارتودنسی متحرک مینامند. ما در مقالاتی به صورت مجزا به هر دو روش ارتودنسی پرداختهایم که با کلیک روی لینکها میتوانید اطلاعات کافی در خصوص آنها به دست بیاورید.
در هر دو روش ارتودنسی، ما از دستگاهها، تجهیزات و لوازم خاصی استفاده میکنیم که در نهایت بعد از مدت زمان نسبتا طولانی، مشکل دندانهای شما را اصلاح میکنیم. مهمترین دستگاههای ارتودنسی دندان عبارتند از:
در ارتودنسی ثابت:
- بریس فلزی معمولی
- بریس دیمون (یا ارتودنسی دیمون)
- بریس لینگوال (ارتودنسی لینگوال یا پشت دندانی)
- بریس سرامیکی (استفاده از براکت های شفاف و همرنگ دندان یا سیم های شفاف)
در ارتودنسی متحرک:
پلاک های شفاف ارتودنسی مانند اینویزیلاین ها یا سایر الاینرهای متحرک که ارتودنسی نامرئی نیز شناخته میشوند.
آیا یک دندانپزشک عمومی یا هر دندانپزشک دیگری میتواند یک متخصص ارتودنسی باشد؟
جواب این پرسش قطعا یک “خیر بزرگ” است. تنها کسی که میتواند لقب متخصص ارتودنسی دندان را یدک بکشد، آن دندانپزشک عمومی است که با گذراندن دوره تخصصی ارتودنسی و پس از کسب مهارت و دانش مورد نیاز در زمینه اصلاح ناهنجاری های دندان و فکی، مدرک و مجوزهای درمان ارتودنسی را دریافت کرده باشد.
هیچ دندانپزشک دیگری حتی اگر سالها تجربه ارتودنسی داشته باشد اما مدرک و دوره های تخصصی را نگذرانده باشد، مطابق این تعریف، یک دکتر ارتودنسی نیست. با سایر متخصصان دندانپزشکی در لینک مشخص شده آشنا شوید.
تفاوت متخصص ارتودنسی با یک دندانپزشک عمومی چیست؟
دندانپزشک عمومی
اکثر ما حداقل یکبار در عمر خود به دندانپزشک مراجعه کردهایم. البته امیدواریم این مراجعه برای جرم گیری و عکس برداری با اشعه ایکس برای حفظ سلامتی دندان باشد. دندان پزشکی یک زمینه ی پزشکی گسترده می باشد. این دانش بر روی سلامتی دندان، لثه، دهان و فک متمرکز می شود.
دندان پزشکان طیف گستردهای از مشکلات و بیماریهای مربوط به بهداشت دهان و دندان از جمله حفرهها و پوسیدگی دندان و مشکلات لثه مانند التهاب لثه را درمان میکنند. دندان پزشک عمومی،مجوز انجام برخی جراحی های مختصر دهان و دندان را نیز دارا می باشد. آنها میتوانند اقدامات متنوعی مانند درمان ریشه دندان و کشیدن دندان عقل را در صورت لزوم به صورت جراحی انجام بدهند.
متخصص ارتودنسی دندان (هر گردی گردو نیست)
یک متخصص ارتودنسی اما پا را فراتر گذاشته و علاوه بر اینکه مهارت ها و دانش یک دندانپزشک عمومی را دارد بلکه به صورت تخصصی ناهنجاری ها و ناهماهنگیهای دندان، فک و صورت را برطرف میکند. به عبارتی هر دکتر ارتودنسی یک دندانپزشک عمومی است اما هر دندانپزشکی یک ارتودنتیست نیست. یک دندان پزشک باید 6 سال آموزش عالی را سپری کند. در حالی که یک ارتودنتیست می بایست در مجموع 9 الی 10 سال به منظور گرفتن تخصص سپری کند.
متخصصانی که در ارتباط نزدیک با ارتودنتیستها هستند
علاوه بر دندانپزشک عمومی که ممکن است بیماران خود را به یک ارتودنتیست ارجاع دهند، دندانپزشکان یا متخصصان دیگر نیز در برخی شرایط، بیماران خود را به این متخصص ارجاع میدهند. برای مثال، جراح دهان، فک و صورت یکی از این متخصصان است.
در واقع یک جراح فک برای مدیریت بیماران خود به کمک یک ارتودنتیست نیاز دارد. در اغلب موارد قبل از اینکه جراحی فک (برای برطرف کردن انحراف فک) نیاز به ارتودنسی ثابت است که تنها باید توسط یک متخصص باتجربه انجام شود. در برخی مواد نیز قبل از انجام ایمپلنت دندان بیمار را جهت برطرف کردن نامنظمی دندان ها به این متخصصان ارجام میدهند.
چطور یک متخصص ارتودنسی خوب پیدا کنیم؟
انتخاب بهترین متخصص ارتودنسی یا لااقل یک دکتر خوب در این زمینه نباید خیلی کار پیچیده ای باشد. در واقع اینطور نیست که برایش زمان زیادی صرف شود. تنها کافیست که به چند نکته اصلی توجه کنید و چند معیار برای انتخاب بهتر برای خودتان در نظر داشته باشید. مهم ترین نکات در خصوص انتخاب یک دکتر ارتودنسی خوب داشتن تخصص ارتودانتیکس، سابقه متخصص و محیط حرفه ای داخل مطب اوست. سایر معیارها از شخصی به شخص دیگر متفاوت است.
دکتر درویش پور در این ویدئو توضیح می دهند که حین انتخاب یک متخصص ارتودنسی خوب، بهتر است چه نکاتی مد نظر گرفته شوند:
همچنین موارد زیر به شما کمک می کند بتوانید بهترین متخصص ارتودنسی در تهران یا هر شهر دیگری را پیدا کنید:
مشاوره با دوستان و آشنایان
اگر دوستان یا آشنایانی در خانواده یا دوستانتان تجربه درمان ارتودنسی داشتهاند، میتوانید از تجربیات و نظرات آنها درباره متخصصشان مطلع شوید. لازم به ذکر است که اگر دیگران دکتر خود را بهترین متخصص ارتودنسی معرفی کردند لزوما به معنای آن نیست که حتما باید به آن متخصص مراجعه کنید. بلکه شما باید درباره آن متخصص تحقیقات انجام دهید.
مراجعه به دندانپزشک عمومی
دندانپزشکان عمومی که برای درمان های روتین به آن ها مراجعه می کنید معمولاً با ارتودنتیست ها در شهر یا منطقه شما آشنایی دارند و میتوانند آن ها را به شما معرفی کنند. سعی کنید حتی اگر دندانپزشکتان کسی را به شما معرفی کرد حتماً با تحقیق و بررسی کامل اقدام به شروع درمان نزد متخصص معرفی شده کنید.
جستجوی اینترنتی
میتوانید با جستجو در اینترنت به دنبال دکترهای ارتودنسی در منطقه خود بگردید و نظرات بیماران قبلی را مطالعه کنید. مثلا اگر در تهران هستید می توانید با جستجوی عبارات زیر لیستی از دکترهای ارتودنسی در این شهر را پیدا کرده و برای تحقیق به مطب آن ها مراجعه کنید:
- متخصص ارتودنسی در تهران
- دکتر ارتودنسی در تهران
- بهترین متخصص ارتودنسی در تهران
- متخصص ارتودنسی خوب در تهران
- لیست بهترین متخصصان ارتودنسی در تهران
- و …
بازدید از مطب چند متخصص به صورت حضوری
پس از انتخاب چند متخصص ارتودنسی، میتوانید با مراجعه به مطب آنها، با ارائه سوالات و درخواستهای خود اطلاعات لازم را دریافت کنید و نظر خود را درباره آنها تشکیل دهید.
چند مهم در خصوص انتخاب یک ارتودنتیست خوب
در انتخاب یک دکتر ارتودنسی، به عواملی مانند تجربه، مهارتها، تحصیلات و گواهینامههای آن شخص توجه کنید. همچنین، بررسی کنید که آیا متخصص ارتودنسی در تجهیزات پزشکی پیشرفته و روشهای درمانی جدید آشنا و مسلط است یا خیر. به طور کلی، باید به دنبال یافتن یک متخصص ارتودنسی با تجربه، مهارت و کیفیت خدمات بالا باشید.
فرق متخصص ارتودنسی کودکان با بزرگسالان چیست؟
حقیقت این است که ما متخصصان را بر اساس رده های سنی تفکیک نمی کنیم. اینطور نیست که مثلا برای رده های سنی کودکان و نوجوانان یک متخصص مجزا داشته باشیم و برای بزرگسالان هم یک تخصص جدا. یک ارتودنتیست که دوره های لازم را گذرانده در نهایت می تواند بیماران را در هر سنی مورد معاینه و تحت درمان قرار دهد. منتهی برخی متخصصان ممکن است به دلایل زیر به نام ارتودنتیست کودکان بیشتر شهره باشند:
- داشتن تعداد زیادی مراجع و بیمار کودک و نوجوان
- داشتن همکاری نزدیک با متخصصین دندانپزشکی کودکان
- داشتن تخصص در درمان های پیشگیرانه
- تسلط بر مسائل روانشناسی و نیازهای مختلف کودکان در حد قابل قبول
- و …
لذا اگر کسی به دنبال بهترین متخصص ارتودنسی کودکان در تهران یا هر شهر دیگریست قطعا به دنبال متخصص باتجربه تر در زمینه کودکان است.
فرق متخصص ارتودنسی خانم با آقا در چیست؟
هیچ فرقی بین متخصصان مرد و زن وجود ندارد و زمانی که دندانپزشک شما دانش، مدرک و تجربه کافی در خصوص مرتب کردن دندان دارند می توانید برای درمان خود به نزد ایشان مراجعه کنید. اینکه شما چه متخصصی را انتخاب کنید ترجیحی است اگر خانم هستید و مایلید درمانتان را نزد یک دندانپزشک خانم انجام دهید می توانید در اینترنت به دنبال چنین متخصصی باشید مثلا عبارت بهترین متخصص ارتودنسی خانم در تهران می تواند یک عبارت خوب برای جستجو در این خصوص باشد.
پاسخ به مهمترین سوالات درباره ارتودنتیستها
معمولا دندانپزشک عمومی در صورت نیاز شما را به این متخصص ارجاع خواهد دهد. اما در صورت داشتن نامرتبی دندانی و یا ناهنجاری فکی نیاز است که خودتان به مطب این متخصصان مراجعه کنید. برای مثال اگر دندانهایتان کج است و به دلیل نامنظمی دندانها در خوردن غذا، حرف زدن یا تنفس مشکل دارید یا زییایی چهره و لبخندتان به خاطر دندان و فک به خطر افتاده، حتما به یک متخصص مراجعه کنید. علاوه بر این، کودکان را در سنین پایین و حتی قبل از در آمدن دندان دائمی به جهت پیشگیری از مشکلات ارتودنسی به یک متخصص نشان دهید.
سنین 6 تا 8 سالگی میتواند به منظور پیشگیری از بروز مشکلات ارتودنسی بهترین سنین جهت مراجعه به متخصص اررتودنتیست باشد. اما برای شروع درمان اصلاحی سن مراجعه 10 تا 14 سالگی است.
متاسفانه مشکلات مربوط به عدم تراز و هماهنگی دندان ها در صورت عدم توجه و رسیدگی به موقع میتواند بدتر و وخیم تر شود. چنانچه در اسرع وقت یا یک دکتر ارتودنسی دندان مراجعه نشود مشکل میتواند آنچنان وخیم شود که هزینهها و مدت زمان درمان را افزایش دهد و سلامتی دهان، دندان و حتی گوارش و تنفس شخص به خطر افتد.
از آنجا که طول درمان ارتودنسی نسبتا زیاد است و هزینهها هم میتواند بالا باشد، بنابراین پیدا کردن یک متخصص خوب بسیار مهم است. برای پیدا کردن یک متخصص ارتودنسی خوب در کرج ، تهران و یا هر شهر دیگری میتوانید معیارهای (نظرات و بازخورد مراجعان، دسترسی سریع و آسان، هزینه های معقول، مطب مجهز، کادر دستیاران با اخلاق و حرفه ای، تصاویر قبل و بعد درمانها و …) را در نظر داشته باشید.
خیر هرچند که آن ها با انواع روش درمانی میتوانند به اصلاح طرح لبخند کمک کنند اما آنها متخصص زیبایی دندان نیستند. در واقع ترمیم و زیبایی دندان یک رشته تحصصی دیگر در دندانپزشکی است. نصب روکش، لیمنت دندان و پروسه هایی از این دست کار یک متخصص ترمیمی و زیبایی دندان است نه یک ارتودنتیست.