مراحل ارتودنسی (5 مرحله اساسی تا منظم شدن دندان ها و داشتن یک لبخند زیباتر)

ارتودنسی دندان یکی از درمان های نسبتا طولانی مدت در دندانپزشکی است که بسته به نوع مشکل فک و دندان و شدت آن، ممکن است بین 6 ماه تا 3 سال و یا حتی بیشتر ادامه داشته باشد. این درمان از چند مرحله اساسی و کلی تشکیل شده است. در این نوشتار تلاش می شود تا به معرفی مهم ترین مراحل ارتودنسی دندان به ترتیب پرداخته شود.

هر درمان ارتودنسی چه مراحلی را طی می کند؟

قبل از بررسی تک به تک مراحل ارتودنسی دندان لازم است بدانید که این مراحل بسته به نوع و ماهیت درمان، می توانند کمی با هم متفاوت باشند و بنابراین نوع مراحل درمان های خاص ارتودنسی دندان ممکن از یک بیمار به بیمار دیگر کمی متفاوت باشد. مثلا درمان ارتودنسی نامرئی با الاینرها معمولا کمی متفاوت تر از درمان با ارتودنسی ثابت است.

توضیح و بررسی مراحل اولیه ارتودنسی ثابت دندان

ارتودنسی ثابت یکی از روش های رایج برای اصلاح ناهنجاری های دندانی است که مراحل مختلفی دارد. هر مرحله از این فرایند نقش بسیار مهمی در بهبود وضعیت دندان های بیمار ایفا می کند. در ادامه به تشریح کامل هر یک از این مراحل می پردازیم:

۱. تمیز کردن دندان ها و استفاده از چسب مخصوص (اولین گام از مراحل ارتودنسی دندان)

در این مرحله، پس از ارزیابی های دقیق از وضعیت دندان ها، متخصص ارتودنسی ابتدا اقدام به تمیز کردن کامل دندان های بیمار می کند. این کار برای از بین بردن هرگونه پلاک یا جرم دندانی انجام می شود تا چسب و براکت ها به بهترین شکل به دندان ها بچسبند.

پس از این مرحله، دندان ها باید کاملاً خشک شوند تا ماده چسب یا سمنت مخصوص بتواند به درستی روی دندان ها اعمال شود. این ماده کمک می کند تا براکت ها به سطح دندان متصل شوند. در برخی موارد، متخصص از یک نوع چسب نوری استفاده می کند که با تابش نور پلاسما به سختی مناسبی می رسد و اتصال براکت ها را تقویت می کند.

۲. چسباندن براکت ها و رد کردن سیم از بین آن ها

در این گام از مراحل ارتودنسی دندان، متخصص براکت ارتودنسی را به دندان ها می چسباند. این براکت ها، بخش مهمی از ابزار ارتودنسی هستند که نقش هدایت و کنترل حرکت دندان ها را دارند. پس از چسباندن براکت ها، سیم قوس داری که به آن ها متصل می شود، به مرور زمان باعث حرکت دندان ها به موقعیت صحیح خود می شود.

این سیم با ایجاد فشار ملایم بر دندان ها به تدریج آن ها را به سمت موردنظر هدایت می کند. در مواردی که نیاز به فشار بیشتری باشد، کش های کوچکی به براکت ها اضافه می شود. این کش ها نه تنها به تقویت فشار بر دندان ها کمک می کنند بلکه در رنگ های مختلفی عرضه می شوند که بیمار می تواند آن ها را به دلخواه خود انتخاب کند.

۳. تنظیم سیم و براکت ارتودنسی

یکی از مهمترین گام ها در مراحل ارتودنسی دندان، تنظیمات دوره ای سیم ارتودنسی و براکت ها است. این تنظیمات معمولاً هر سه تا چهار هفته یک بار توسط متخصص ارتودنسی انجام می شود. در هر جلسه، متخصص سیم ها و براکت ها را بررسی و تنظیمات لازم را اعمال می کند تا دندان ها به درستی به حرکت خود ادامه دهند.

در این مرحله، ممکن است نیاز باشد که کش های ارتودنسی تعویض شوند یا فشار بیشتری به دندان ها اعمال شود. پس از هر بار تنظیم، بیمار ممکن است درد خفیفی تجربه کند، چرا که سیم ها دوباره فشار جدیدی به دندان ها وارد می کنند. این درد معمولاً طبیعی است و پس از چند روز کاهش می یابد.

۴. برداشتن بریس ها

زمانی که دوره درمان ارتودنسی به پایان می رسد و دندان ها به موقعیت نهایی خود رسیده اند، بریس ها باید توسط متخصص ارتودنسی برداشته شوند. این مرحله باید با دقت انجام شود تا به مینای دندان آسیب نرسد. برداشتن بریس ها بسته به شرایط بیمار و نوع ناهنجاری دندان، ممکن است بین شش ماه تا سه سال زمان ببرد. برداشتن بریس ها نشانه پایان مراحل اصلی ارتودنسی است، اما به معنی پایان کامل درمان نیست و مرحله نگهداری همچنان ادامه دارد.

۵. استفاده از ریتینر

آخرین گام از مراحل ارتودنسی دندان استفاده از نگهدارنده هاست. بعد از برداشتن بریس ها، آخرین مرحله ارتودنسی استفاده از ریتینر یا نگهدارنده است. ریتینر وسیله ای است که به بیمار کمک می کند دندان های اصلاح شده خود را در موقعیت جدید نگه دارد. این ابزار به جلوگیری از بازگشت دندان ها به موقعیت قبلی کمک می کند و نقش مهمی در حفظ نتایج ارتودنسی ایفا می کند. معمولاً بیماران باید برای مدت معینی از ریتینر استفاده کنند تا دندان ها به طور کامل به موقعیت جدید خود عادت کنند و تثبیت شوند. مدت زمان استفاده از ریتینر بسته به شرایط هر بیمار متفاوت است

مراحل ارتودنسی ثابت با فیلم

مراحل ارتودنسی نامرئی با الاینرهای شفاف

مراحل ارتودنسی نامرئی اینویزیلاین شامل چندین مرحله مهم است که با استفاده از قالبهای شفاف بهصورت تدریجی دندانها را به موقعیت ایدهآل خود میرساند. در هر مرحله، بیمار از یک مجموعه قالبهای شفاف که تقریباً نامرئی هستند استفاده میکند.

۱. ارزیابی و برنامه ریزی درمان

در اولین مرحله، متخصص ارتودنسی دندان های بیمار را ارزیابی کرده و با استفاده از اسکن دیجیتال یا قالبگیری سنتی، یک مدل سهب عدی از دندان ها تهیه می کند. سپس برنامه ریزی دقیقی برای حرکت دندان ها انجام می شود و مسیر حرکت دندان ها به کمک نرم افزارهای پیشرفته طراحی می گردد. این برنامه به متخصص کمک می کند تا تعداد الاینرهای موردنیاز و مدت زمان درمان را مشخص کند.

۲. ساخت الاینرهای شفاف

پس از برنامه ریزی، الاینرهای شفاف به صورت سفارشی و منحصربه فرد برای هر بیمار ساخته می شوند. این الاینرها از مواد پلاستیکی خاص و با دقت بالا تولید می شوند تا بتوانند به تدریج فشار ملایمی بر دندان ها وارد کنند و آنها را به سمت موقعیت صحیح هدایت کنند. هر الاینر معمولاً باید حدود دو هفته استفاده شود تا تأثیر خود را به طور کامل بگذارد.

۳. استفاده از الاینرها

بیمار باید الاینرها را تقریباً 20 تا 22 ساعت در روز استفاده کند و تنها هنگام غذا خوردن و تمیز کردن دندانها آنها را بردارد. هر دو هفته یکبار، بیمار الاینر جدیدی دریافت می کند که باعث می شود دندان ها به تدریج به سمت موقعیت نهایی خود حرکت کنند. این الاینرها به دلیل شفاف بودن، تقریباً نامرئی هستند و از لحاظ زیبایی برای بسیاری از بیماران جذابیت دارند.

۴. جلسات پیگیری

در طول دوره درمان، بیمار باید به طور منظم برای جلسات پیگیری به متخصص ارتودنسی مراجعه کند. این جلسات معمولاً هر 6 تا 8 هفته یکبار انجام می شود تا متخصص وضعیت حرکت دندان ها و تأثیر الاینرها را ارزیابی کند. در این جلسات، ممکن است تغییرات جزئی در برنامه درمانی ایجاد شود تا حرکت دندان ها به درستی ادامه یابد.

۵. تکمیل درمان و استفاده از ریتینر

پس از تکمیل مراحل استفاده از الاینرها و رسیدن به نتیجه مطلوب، بیمار باید از ریتینر (نگهدارنده) استفاده کند تا دندانها در موقعیت جدید خود تثبیت شوند. ریتینرها به جلوگیری از بازگشت دندانها به موقعیت قبلی کمک می کنند و معمولاً برای مدت طولانی پس از درمان باید استفاده شوند. این مرحله آخرین و حیاتی ترین مرحله برای حفظ نتایج درمان ارتودنسی است.