اگر فکر می کنید عفونت دندان دارید حتما این مقاله را بخوانید!
اگر دچار عفونت دندان هستید، مراجعه به موقع به دندانپزشک بسیار حائز اهمیت است. با اینکار از گسترش عفونت به بافت‌های مجاور و سایر بخش‌های بدن جلوگیری می شود و مشکل برطرف خواهد شد. دندانپزشک احتمالاً یک آنتی بیوتیک برای کمک به از بین بردن باکتری های ایجاد کننده عفونت تجویز می کند تا مانع از انتشار آن شود. همچنین، ممکن است نیاز به درمان هایی مانند عصب کشی داشته باشید. خوشبختانه، اگر عفونت به موقع تشخیص داده شود، به خوبی قابل درمان است. در این صفحه با علل، علائم و بهترین روش های درمان این مشکل بیشتر آشنا شوید تا بتوانید با اطلاعات کامل تری برای حفظ سلامت دندان های خود اقدام کنید.
عفونت دندان چیست؟
عفونت دندان یا (Tooth Infection) در واقع به معنای عفونی و آلوده شدن پالپ یا مغز دندان در اتاقک داخل تاج و ریشه دندان ها است. پالپ بافت نرمی حاوی عروق خونی و عصبی است و در حالت عادی توسط مینای دندان و تا حدی عاج که زیر مینا قرار دارد محافظت می شود. اگر این بخش مورد حمله باکتری های قرار بگیرد دچار عفونت شده و نیازمند مداخله فوری دندانپزشکی خواهد بود. (منبع)
علائم عفونت دندان چیست؟
عفونت در مغز یا همان پالپ دندان ممکن است علائم نهفته و آشکار زیادی داشته باشد. عفونت در مراحل اولیه نیز ممکن است علائم قابل توجهی داشته باشد اما زمانی که در حال پیشرفت است معمولا علائم عفونت دندان به این شکل ظاهر می شوند:
- درد ضربان دار دندان
- احساس درد هنگام غذا خوردن
- حساسیت دندان به سرما یا گرما
- حساسیت دندان به فشار
- احساس طعم تلخ در دهان
- بوی بد دهان
- متورم شدن غدد لنفاوی ناحیه گردن
- تورم در لثه ها
- تورم در فک
- تب
بیشتر بخوانید: چطور بوی بد دهان را درمان کنیم؟
چه عواملی باعث آلوده شدن پالپ می شود؟
هرچیزی که راه باکتری های به داخل مغز دندان که در ریشه دندان وجود دارد را باز کند می تواند باعث عفونت در پالپ شود. برخی از این عوامل عباتند از:
- پوسیدگی شدید دندان
- وارد شدن ضربه و تروما به دندان
- آبسه درمان نشده
- شکستگی دندان
- دندان قروچه
درمان عفونت پالپ دندان در ریشه چیست؟
درمان به برگشت پذیر یا غیرقابل برگشت بودن عفونت بستگی خواهد داشت. به عبارت دیگر، شیوه درمان به میزان پیشرفت عفونت بستگی دارد. ممکن است بیمار در مراحل اولیه به دندانپزشک مراجعه کرده باشد و یا ممکن است زمانی که عفونت گسترش یافته به ملاقات دندانپزشک برود. در هر دو مورد درمان متفاوت است.
درمان عفونت پالپ برگشت پذیر
اگر عفونت تازه آغاز شده باشد ممکن است با روش های خانگی بتوان مانع از گسترش عارضه شد. با درمان اولیه علائم درد و تورم از بین خواهد رفتت. اما اگر به دندان آسیب جدی وارد شده باشد( مثلا پوسیدگی یا شکستگی ایجاد شده باشد) برای درمان لازم است که دندان ترمیم شود تا از پالپ دندان مراقبت و محافظت شود.
درمان عفونت ریشه دندان برگشت ناپذیر
عفونت برگشت ناپذیر زمانی رخ می دهد که عصب دندان دچار آسیب شدید و غیرقابل جبران باشد. در چنین شرایطی، دندانپزشک باید با انجام عصب کشی، تمام عفونت و بافت های آسیب دیده یا مرده را از بین ببرد.
اگر این اقدام به‌موقع انجام نشود، ممکن است عفونت به سایر بافت‌های اطراف سرایت کند و مشکلات جدی‌تری مانند آبسه یا تحلیل استخوان ایجاد شود. در مواردی که عصب کشی امکان پذیر نیست؛ ممکن است لازم باشد دندان کشیده شود. برای کنترل کامل عفونت و جلوگیری از گسترش آن به دیگر بخش‌های بدن، معمولاً آنتی‌بیوتیک نیز توسط دندانپزشک تجویز میشود.
انواع آنتی بیوتیک برای عفونت دندان کدامند؟
+ داروهای کلاس پنی سیلین
داروهای نوع پنی سیلین انواع متداول آنتی بیوتیک ها برای عفونت های دندان هستند. این ها شامل پنی سیلین و آموکسی سیلین است. برخی دندانپزشکان ممکن است آموکسی سیلین را با اسید کلاوولانیک توصیه کنند ، زیرا این ترکیب ممکن است به از بین بردن باکتری های سرسخت تر کمک کند. دوز آموکسی سیلین برای عفونت دندان 500 میلی گرم در هر 8 ساعت یا 1000 میلی گرم هر 12 ساعت است.
با این حال، برخی از باکتری ها ممکن است در برابر این داروها مقاومت کنند ، بنابراین این داروها کمتر مثر هستند. در حقیقت ، بسیاری از پزشکان اکنون سایر آنتی بیوتیک ها را به عنوان اولین خط درمان خود انتخاب می کنند. همچنین برخی افراد به این داروها حساسیت دارند. هرکسی که نسبت به داروهای مشابه واکنش آلرژیک داشته است ، باید قبل از دریافت و مصرف به دندانپزشک خود اطلاع دهد.
+ کلیندامایسین
کلیندامایسین در برابر طیف وسیعی از باکتری های ایجاد کننده عفون موثر است. برخی از محققان کلیندامایسین را به عنوان داروی انتخابی برای درمان عفونت دندان توصیه می کنند. زیرا احتمال مقاومت باکتریایی در برابر این دارو نسبت به داروهای کلاس پنی سیلین کمتر است. دوز معمولی کلیندامایسین 300 میلی گرم یا 600 میلی گرم هر 8 ساعت است.
+ آزیترومایسین ( رایج ترین آنتی بیوتیک برای عفونت دندان)
آزیترومایسین داروی نسبتا قوی است که در برابر طیف گسترده ای از باکتری ها عمل کرده و رشد آنها را متوقف می کند. مصرف آزیترومایسین برای برخی از عفونت های دندانی می تواند مفید بوده و باعث کاهش عفونت شود. معمولاً چنانچه فردی به پنی سیلین حساسیت داشته باشد و یا به داروهای دیگر مانند کلیندامایسین پاسخ ندهد از آزیترومایسین برای عفونت دندان او استفاده می شود. دوز معمولی آزیترومایسین برای عفونت دندان 500 میلی گرم هر 24 ساعت به مدت 3 روز متوالی است.
+ مترونیدازول
مترونیدازول یک قرص چرک خشک کن قوی برای عفونت دندان است که پزشکان و دندانپزشکان از آن برای درمان تعدادی از عفونت ها استفاده می کنند. این دارو البته که ممکن است برای همه مناسب نباشد و معمولاً اولین انتخاب برای درمان عفونت نیست.
قرص مترونیدازول برای عفونت دندان، میبایست بر اساس دوز تجویز شده توسط دندانپزشک یا پزشک مصرف شود. بر این اساس اغلب دندانپزشکان معتقدند که 700 تا 750 میلی گرم هر 8 سااعت یک بار می تواند برای تسکین علائم مربوط به عفونت مناسب باشد.
از کجا بفهمیم که عفونت گسترش پیدا کرده است؟
اگر به جزء علائم ذکر شده در دهان و دندان، در مناطق دیگر بدن خودتات تب داشتید، ممکن است نشان دهنده پخش شدن عفونت باشد. در صورت گسترش عفونت به اطراف دندان آسیب دیده، ممکن است در بلع یا تنفس نیز مشکل داشته باشید.
به طور کلی علائم زیر نشان دهنده سرایت عفونت دندان به بخش های دیگر بدن است:
- تب
- سردرد
- سرگیجه
- خستگی
- برافروختگی پوست
- عرق کردن
- لرز کردن
- تورم صورت، که می تواند باز کردن دهان، قورت دادن و تنفس صحیح را دشوار کند.
- تورم شدید و دردناک لثه
- کم آبی که منجر به تیره شدن ادرار و تکرر ادرار می شود
- افزایش ضربان قلب
- افزایش تعداد تنفس (25+ تنفس در دقیقه)
- افزایش دمای بدن
- درد معده، اسهال و یا استفراغ
آیا دندانی که دچار عفونت شده می تواند به سایر بخش های بدن آسیب بزند؟
عفونت های دندانی می توانند باعث ایجاد مشکلات جدی در سایر بخش‌های بدن شوند. به عنوان مثال، باکتری های عفونت زا می توانند از طریق جریان خون به قلب، ریه ها و مغز منتقل شوند و مشکلاتی همچون اندوکاردیت (عفونت لایه داخلی قلب)، پنومونی (عفونت ریه) و آبسه‌های مغزی ایجاد کنند.
درمان به موقع و مناسب عفونت های دندانی نه تنها برای حفظ سلامت دهان و دندان اهمیت دارد، بلکه برای جلوگیری از بروز عوارض جدی تر در سایر قسمت های بدن نیز ضروری است. مراقبت از دندان‌ها و مراجعه منظم به دندانپزشک می تواند از بروز این مشکلات جلوگیری کند و سلامت کلی بدن را تضمین نماید.
چطور از بروز عفونت در دندان پیشگیری کنیم؟
روش های زیادی برای کاهش خطر عفونت پالپ وجود دارد. در وهله اول مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به طور منظم (و صد التبه به روش صحیح) توصیه می شود. همچنین باید سالانه دندان های خود را به کمک دندانپزشک جرم گیری کنید. جرم گیری دندان یکی از روش های توصیه شده برای از بین بردن پلاک دندانی و پیشگیری از عفونت دندان است.
پاسخ به سوالات رایج
در صورت عدم درمان موارد زیر مهم ترین عوارض عفونت هستند:
– از دست رفتن دندان
– عفونت خون
– گسترش عفونت به بافت های نرم.
– گسترش عفونت به استخوان فک.
– انتشار عفونت به سایر نواحی بدن که می تواند باعث آبسه مغزی، التهاب در قلب، ذات الریه یا سایر عوارض – شود.
آلوده شدن پالپ دندان مساله ای نیست که بتوان آن را با درمان های خانگی درمان کرد. برای درمان این مشکل مستقیما مداخله پزشکی یا دندانپزشکی لازم است. روش های خانگی تنها به صورت موقت مساله را مدیریت می کنند و درمان قطعی به شمار نمی روند. آگاه باشید که خود درمانی با روش های خانگی و نادیده گرفتن روش های دندانپزشکی می تواند جان افراد را به خطر بی اندازد.
به ندرت چنین چیزی رخ می دهد. عفونت در هر صورت خطرناک است و باید به موقع درمان شود اما اگر درمانش به تعویق بی افتد ممکن است است به لثه و استخوان فک سرایت کرده و از آنجا از طریق خون به بخش های مختلف بدن سرایت کند. اگر چنین شود، یعنی عفونت در موارد جدی و پیشرفته شود می تواند سبب مرگ نیز شود.